PHƠI NHIỄM SILIC TINH THỂ HÔ HẤP VÀ CÁCH PHÒNG NGỪA TRÊN CÔNG TRƯỜNG XÂY DỰNG

Nếu được yêu cầu lập danh sách các nguy cơ có thể tìm thấy trên công trường xây dựng, bạn có nghĩ là có cả bụi phát tán ra từ các hoạt động như đẽo, nghiền, khoan hoặc cắt đá, bê tông, gạch hay bất kỳ vật liệu nào khác có thể chứa silic không?

Silic, ở dạng tinh thể, được tìm thấy một cách tự nhiên trong đất, cát, đá granit và nhiều khoáng chất khác. Thạch anh là dạng phổ biến nhất của silic, thường được dùng trong hoạt động thương mại xây dựng và có trong các vật liệu xây dựng như: cát, nhựa đường, đá, sỏi, xi măng, gạch thường, gạch khối và vữa.

Nguyên nhân

Bệnh silic, là bệnh nghề nghiệp lâu đời nhất được biết đến là do hít phải các hạt silicon dioxide nhỏ dưới dạng silica tinh thể lỏng lẻo (thường là thạch anh) hoặc là do hít phải silicat, các chất khoáng có chứa silicon dioxide gắn với các chất khác các thành phần, như bột talc. Những người lao động có nguy cơ cao nhất là những người vận chuyển hoặc nổ đá và cát (thợ mỏ, thợ khai thác mỏ, thợ xây đá) hoặc những người sử dụng chất mài mòn đá hoặc cát có chứa silica (cát, các nhà sản xuất thủy tinh, đúc, đá quý, gốm sứ, gốm). Những người khai thác mỏ than có nguy cơ nhiễm silicosis hỗn hợp và bệnh phổi nghề nghiệp.

• Các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng phát triển bệnh silicon bao gồm:
• Thời gian và cường độ phơi nhiễm
• Dạng silic (tiếp xúc với dạng tinh thể đặt ra rủi ro lớn hơn dạng bám dính)
• Đặc điểm bề mặt (tiếp xúc với dạng không tráng có nguy cơ lớn hơn dạng bọc)
• Mức độ hít phải sau khi bị vỡ và trở thành không khí (tiếp xúc ngay sau khi nứt gãy có nguy cơ cao hơn phơi nhiễm chậm)

Cách phổ biến nhất mà người lao động phơi nhiễm với silic là hít phải bụi khi họ tiến hành đẽo, cắt, khoan hoặc nghiền các vật thể có chứa silic ôxít kết tinh. Nếu loại bụi này được hít vào bên trong cơ thể, sẽ gây ra các bệnh nghiêm trọng về hô hấp.

Những tác động đến sức khỏe từ việc phơi nhiễm

Khi các phân tử bụi silic cực nhỏ được hít vào bên trong cơ thể, chúng có thể xâm nhập sâu vào hai lá phổi làm mất chức năng và đôi khi là căn nguyên của một số bệnh gây tử vong liên quan đến phổi và thận. Khi một người hít phải silic ôxít kết tinh, hai lá phổi phản ứng và gây ra sẹo đồng thời làm cứng xung quanh các phân tử silic bị kẹt lại trong phổi, cuối cùng gây ra căn bệnh có tên gọi là bệnh bụi phổi silic. Bệnh bụi phổi silic là một chứng bệnh về phổi gây thương tật, không thể hồi phục và đôi khi dẫn đến tử vong, vô phương cứu chữa. Do bệnh bụi phổi silic ảnh hưởng đến chức năng phổi, làm cho người bệnh dễ mắc các bệnh nhiễm trùng phổi như bệnh lao. Đối với những người hút thuốc lá, thì bệnh này lại chứa đựng càng nhiều nguy cơ, vì hút thuốc tàn phá phổi và làm tăng thêm mức độ tàn phá nếu hít phải bụi silic. Một tin không vui nữa là silic ôxít kết tinh cũng được biết tới như một tác nhân gây ung thư, có nghĩa là có thể là nguyên nhân gây ra ung thư phổi.

Báo cáo của CAREX Canada cho thấy xấp xỉ 380,000 người Canada phơi nhiễm silic tại nơi làm việc, đứng đầu là ngành xây dựng. Theo số liệu thống kê của CAREX về ung thư, năm 2011 tại Canada, có tới 570 ca mắc ung thư phổi (chiếm khoảng 2,4% trên tổng số) là do phơi nhiễm nghề nghiệp với silic ôxít kết tinh.

Phơi nhiễm nghề nghiệp

Cũng theo CAREX, thì các lao động trong ngành thương mại xây dựng, những người vận hành thiết bị nặng, thợ trát vữa và bả tường là những đối tượng phải đối mặt với rủi ro cao nhất do phơi nhiễm silic. Các hoạt động xây dựng đa dạng có thể làm công nhân xây dựng phơi nhiễm silic. Các phơi nhiễm nghiêm trọng nhất thường xảy ra trong quá trình mài mòn bằng phun cát để làm sách lớp sơn và rỉ sét trên các cây cầu, bể chứa, các cấu trúc bằng bê tông và các bề mặt khác. Những hoạt động xây dựng khác có thể gây ra phơi nhiễm nghiêm trọng như: nghiền và dỡ đá, khoan đục đá, khoan đá/giếng, trộn bê tông, khoan bê tông, cưa, cắt gạch và khối bê tông và vận hành các thiết bị đào hầm.

Silic ôxít kết tinh, đặc biệt là thạch anh, được sử dụng rộng rãi theo nhiều cách thức khác nhau và do vậy việc phơi nhiễm cũng có thể nảy sinh ở một số ngành và nghề nghiệp khác như khai mỏ, sản xuất tấm lợp, nông nghiệp, chế tạo, cắt các bề bằng đá và giả đá.

Sinh lý bệnh

Các đại thực bào phế nang hấp thụ các hạt silica tự do hít vào và xâm nhập các mô bạch huyết và mô kẽ. Các đại thực bào gây phóng thích các cytokine (yếu tố hoại tử khối u -α, IL-1), các yếu tố tăng trưởng (yếu tố tăng trưởng khối u-β), và các chất oxy hóa, kích thích viêm thoang miệng, tổng hợp collagen, và cuối cùng, xơ hóa.

Khi đại thực bào chết, chúng phóng silica vào mô kẽ quanh bronchioles nhỏ, gây ra nốt phổi silicon. Những nốt này ban đầu chứa macrophage, lymphocytes, các tế bào mast, các nguyên bào sợi với các bản vá collagen bị phân tổ và các hạt lưỡng phân được phân tán tốt nhất bằng kính hiển vi ánh sáng phân cực. Khi trưởng thành, các trung tâm của các nốt trở thành những quả bóng dày đặc của sẹo xơ với bề ngoài da onion cổ điển và được bao quanh bởi một lớp tế bào viêm bên ngoài. Ở những trường hợp có cường độ thấp hoặc tiếp xúc ngắn hạn, các nốt này vẫn còn riêng biệt và không ảnh hưởng đến chức năng phổi (bệnh silicosis mãn tính đơn giản). Tuy nhiên, với nồng độ cao hơn hoặc kéo dài hơn (silicosis mãn tính phức tạp), các nốt này kết hợp lại và gây xơ hóa tiến triển và giảm khối lượng phổi (tổng dung tích phổi, khả năng thông khí) đối với các xét nghiệm chức năng hô hấp, hoặc kết hợp lại, đôi khi tạo thành quần thể khối lớn được gọi là xơ hóa nốt lớn tiến triển).

Bệnh phổi silicosis mạn tính là hình thức phổ biến nhất của rối loạn và thường phát triển chỉ sau khi phơi nhiễm trong nhiều thập kỷ.

Bệnh silicosis cấp tính và hiếm hơn tăng silicon là do tiếp xúc với silic silic trong những khoảng thời gian ngắn (vài tháng hoặc nhiều năm). Các tế bào đơn hạt thâm nhập vào phế nang phế nang, và các khoang phế nang lấp đầy với một chất liệu protein có khả năng ứ đọng axit periodic acid-Schiff (PAS) và tương tự như ở protein phế nang phổi. Tiền sử nghề nghiệp phơi nhiễm cấp tính là cần thiết để phân biệt chứng silicon-huyết khối từ giống không tự phát.

Phức hợp silicosis là dạng tiên tiến của bệnh silicosis mãn tính hoặc tăng tốc và được đặc trưng bởi khối lượng xơ hóa rộng rãi, điển hình ở vùng thùy trên của phổi.

Biến chứng

• Bệnh nhân bị silicosis có nguy cơ mắc các rối loạn khác:
• Lao
• Bệnh Nocardiosis
• Ung thư phổi
• Xơ cứng hệ thống tiến triển (chứng xơ cứng bì)

Tất cả các bệnh nhân bị bệnh silicosis có nguy cơ cao gấp 30 lần về bệnh lao phổi hoặc bệnh do mycobacterial không có tổ chức và có nhiều khả năng phát triển cả biểu hiện phổi và khí phế quản. Nguy cơ gia tăng có thể là kết quả của chức năng macrophage suy giảm và tăng nguy cơ kích hoạt nhiễm trùng tiềm ẩn. Những người tiếp xúc với silica nhưng không có silicosis có nguy cơ phát triển bệnh lao gấp 3 lần so với dân số không có chung.

Các biến chứng khác bao gồm tràn khí màng phổi tự phát, bệnh sỏi phế quản và tắc nghẽn khí phế quản. Bệnh khí phế thũng là một phát hiện thông thường ở những khu vực ngay bên cạnh các nốt cục bộ và ở những vùng xơ hóa lớn.

Triệu chứng và Dấu hiệu

Bệnh silicosis mạn tính thường không có triệu chứng, nhưng nhiều bệnh nhân cuối cùng sẽ phát triển chứng khó thở trong lúc gắng sức tiến triển đến khó thở khi nghỉ ngơi. Ho có đờm, khi có mặt, có thể là do bụi silica, cùng tồn tại trong bệnh viêm phế quản nghề nghiệp nghề nghiệp (công nghiệp), hoặc hút thuốc lá. Tiếng thở giảm khi rối loạn diễn ra, đông đặc phổi, tăng huyết áp phổi, và suy hô hấp có hoặc không có suy tim tâm thất trái có thể phát triển trong khi bệnh tiên tiến.

Bệnh nhân bị bệnh silicosis tăng nhanh có cùng triệu chứng như bệnh nhân silicosis mạn tính, nhưng các triệu chứng phát triển trong một giai đoạn ngắn hơn.

Bệnh nhân silicosis cấp tính trải qua sự phát triển nhanh chóng của khó thở, giảm cân, và sự mệt mỏi, rale nổ đối xứng 2 bên. Suy hô hấp thường phát triển trong vòng 2 năm.

Bệnh phổi Silic hỗn hợp gây ra các triệu chứng hô hấp mãn tính nghiêm trọng.

Chẩn đoán

• Lịch sử nghề nghiệp tiếp xúc silic
• CT ngực hoặc X-quang ngực
• Đôi khi sinh thiết mô để xác nhận
• Các xét nghiệm bổ trợ để phân biệt silicosis khỏi các rối loạn khác

Phòng ngừa phơi nhiễm

Loại bỏ các quy trình hoặc vật liệu nguy hại, bất cứ nơi nào có thể, là biện pháp hiệu quả nhất để bảo vệ người lao động. Điều này bao gồm cả việc tìm kiếm những phương thức thay thế các vật liệu có chứa silic ôxít kết tinh bằng các vật liệu khác an toàn hơn, bất cứ khi nào có thể. Trong một số tình huống làm việc, ngọc hồng lựu, một vật liệu ít nguy hại hơn, có thể được sử dụng thay thế cho silic khi áp dụng phương pháp phun cát.

Nếu việc loại bỏ quy trình tạo ra bụi độc hại không khả thi, thì các phương pháp kiểm soát nguy cơ khác có thể được áp dụng. Giảm thiểu số lượng bề mặt bê tông, nếu được, cũng có nghĩa là sẽ có ít hoạt động như mài hoặc nghiền diễn ra. Chia nhỏ các khối gạch lát bê tông sẽ tốt hơn là cưa chúng, vì tạo ra ít bụi hơn. Phối hợp các biện pháp kiểm soát kỹ thuật như phun nước và thông gió khí thải cục bộ kết hợp với các công cụ giảm thiểu tối đa nồng độ của bụi silic ôxít kết tinh trong không khí. Các biện pháp kiểm soát kỹ thuật có thể yêu cầu thay đổi về mặt vật lý cơ sở vật chất nhà xưởng, trang thiết bị và các quy trình để giảm bớt phơi nhiễm nhưng là những biện pháp đem lại hiệu quả.

Các phương pháp giám sát hành chính bao gồm thay đổi cách thức làm việc có thể giới hạn rủi ro phơi nhiễm bụi silic. Ví dụ: cung cấp cho người lao động hoạt động đào tạo và giám sát cần thiết; phát triển một văn bản kế hoạch kiểm soát phơi nhiễm silic; bố trí các biển cảnh báo tại khu vực làm việc; lập kế hoạch cho các kíp làm việc càng cách xa các hoạt động gây ra bụi silic càng tốt; cung cấp cơ sở vật chất phục vụ việc vệ sinh phù hợp ngay tại công trường; phát triển các thủ tục làm việc an toàn để đối phó với vấn đề bụi silic và kiểm tra phơi nhiễm silic ở người lao động.

Phương tiện bảo vệ cá nhân, cho dù ít hiệu quả kiểm soát bụi, nhưng cũng rất cần thiết. Phương tiện bảo vệ cơ quan hô hấp kín khít, đã qua kiểm tra và được cấp chứng nhận, dụng cụ bảo vệ mắt và quần áo bảo hộ cần được sử dụng khi được yêu cầu.

Người sử dụng lao động và người lao động đều phải nhận thức rõ về các nguy cơ của hoạt động làm việc và mặt bằng công việc. Biết được các hoạt động vận hành và nhiệm vụ công việc sản sinh ra bụi silic ô xít kết tinh, hiểu được các nguy cơ liên quan đến sức khỏe và bảo vệ chống lại sự phơi nhiễm với loại bụi nguy hại này. Cùng chung tay chúng ta có thể bảo vệ được hơi thở và cả chính cuộc đời mình.

T.S.E ĐÀO TẠO AN TOÀN LAO ĐỘNG VÀ CUNG ỨNG BẢO HỘ LAO ĐỘNG TRONG NGÀNH XÂY DỰNG TRÊN PHẠM VI TOÀN QUỐC

Để nhận được sự tư vấn miễn phí và tìm kiếm các khóa học phù hợp với đặc thù doanh nghiệp hoặc tổ chức của bạn.

Vui lòng liên hệ: 028 3636 0525 hoặc Hotline: 0936.953.845  Để thuận tiện với bối cảnh dịch bệnh hiện tại, T.S.E kết hợp và thiết lập các chương trình đào tạo trực tuyến và cấp hồ sơ ngay sau khi sát hạch đạt yêu cầu, từ đó tạo nên một quy trình hợp lý có thể giúp bạn nhận được chứng chỉ huấn luyện kỹ thuật an toàn trong không gian hạn chế trong thời gian ngắn nhất là một ngày! Đồng thời, bằng cách tối ưu các chi phí và áp dụng công nghệ vào đào tạo, vì vậy các khóa đào tạo của T.S.E có giá ưu đãi hơn.

 Trang bị phương tiện bảo hộ cá nhân ngay hôm nay để ngăn ngừa các yếu tố có hại liên quan tới chì tại nơi làm việc, tìm hiểu thêm về sản phẩm tại Shop bảo hộ của T.S.E Truy cập shop bảo hộ của chúng tôi tại địa chỉ: www.shopbaoho.vn

LIÊN HỆ CHÚNG TÔI ĐỂ ĐƯỢC TƯ VẤN VỀ CÁC YẾU TỐ NGUY HIỂM, CÓ HẠI VÀ BIỆN PHÁP KIỂM SOÁT TẠI NƠI LÀM VIỆC